Wat zijn de eigenschappen van een goede re-integratiecoach?

Ellen Hoekwater is re-integratiecoach en directeur van Choice en Partners (bureau gespecialiseerd in re-integratievraagstukken). We interviewden haar over haar loopbaan, de eigenschappen van een goede re-integratiecoach en het belang van samenwerking tussen de verschillende verzuimprofessionals.

Hoe ben jij re-integratiecoach geworden?

‘Ik ben opgeleid als jurist met als richting Sociaal recht en Contractrecht. Vanuit mijn eerste baan als intercedente bij Tempo-Team heb ik verschillende functies gehad binnen die organisatie o.a. bij Tempo-Team HR Solutions. Hier ben ik verantwoordelijk geweest voor de inrichting en opbouw, wat ik ook echt leuk vond om te doen.

Via via werd ik gekoppeld aan Hanneke van Renterghem van Choice en Partners en dat klikte meteen. Voor mij was belangrijk dat het een kleiner bureau was, want ik wilde niet meer werken voor een beursgenoteerde organisatie.

Ik ben toen het vak van de re-integratiecoach in de praktijk gaan uitoefenen en een master Loopbaanmanagement aan de Open Universiteit gaan doen. Ik was een generalist en zij hebben mij dus de kans geboden om me te specialiseren. Nu ben ik directeur en mede-eigenaar en ik zit op een plek die helemaal bij me past.’

Een goede samenwerking met andere partijen

‘Je werkt als re-integratiecoach samen met andere partijen, zoals de bedrijfsarts en de werkgever en vaak ook nog met een casemanager en arbeidsdeskundige. En je hebt dus ook rekening te houden met deze verschillende belangen.

“Het is heel belangrijk dat je als re-integratiecoach echt een partnership hebt met alle betrokken partijen. En dat het niet allemaal pilaren naast elkaar zijn.”

Als re-integratiecoach ben je dus onderdeel van het geheel, een keten. En het is heel belangrijk dat je als re-integratiecoach echt een partnership hebt met alle betrokken partijen. En dat het niet allemaal pilaren naast elkaar zijn.

Bij Choice en Partners zorgen we er daarom ook voor dat we kennis delen over hoe je het beste op elkaar kunt aansluiten. Zo zijn er bij ons veel re-integratiecoaches werkzaam die al opgeleid waren als casemanager. En ook andersom; re-integratiecoaches die juist meer kennis willen van casemanagement of arbeidsdeskundig werk en de opleiding tot Arbeidsdeskundige erbij gaan doen.’

Een onafhankelijke positie geeft meer vertrouwen

‘Ik vond het belangrijk om te werken voor een onafhankelijke organisatie. Vanuit Choice en Partners werken we samen met arbodiensten en verzekeraars, maar we zijn er geen onderdeel van. Dat is voor mij echt een pluspunt, want je positie is daardoor anders.

Het maakt veel verschil of je een onafhankelijke positie hebt en dat benoemen we ook in gesprekken met werknemers. Zo kunnen we een betere vertrouwensband creëren en is de kans groter dat een werknemer beter wil meewerken in het proces. Het is namelijk ook een kans voor de werknemer, niet alleen maar iets dat ‘moet’.

“Hoe beter de band met de werknemer, hoe beter we deze persoon begrijpen en hoe meer we samen kunnen bereiken.”

En dat geldt zeker voor werknemers die op een andere plek werk moeten of willen zoeken. Hoe beter de band met de werknemer, hoe beter we deze persoon begrijpen en hoe meer we samen kunnen bereiken. Het is niet altijd gezegd dat we een baan kunnen vinden voor iedere werknemer. Dat hangt natuurlijk af van hun belastbaarheid en hun kennis en ervaring.

Als het niet mogelijk is om – bijvoorbeeld door hun ziekte – een nieuwe baan te vinden, helpt het ook vaak wanneer mensen goed geïnformeerd zijn over hun toekomst of wanneer ze wel vrijwilligerswerk hebben, zodat ze niet tegen de muren opvliegen.’

Wat is het verschil tussen een re-integratiecoach en een loopbaancoach?

‘Loopbaancoach of re-integratiecoach worden doe je vooral vanuit de behoefte om mensen te helpen. Een goede re-integratiecoach is wat mij betreft ook altijd een goede loopbaancoach, maar andersom zeker niet.

“Een goede re-integratiecoach is wat mij betreft ook altijd een goede loopbaancoach, maar andersom zeker niet.”

Een goede loopbaancoach kan bepaalde kennis missen waardoor deze persoon geen goede re-integratiecoach is. Gedegen kennis van de wet- en regelgeving is echt heel belangrijk als re-integratiecoach. Evenals het weten wie verantwoordelijk is voor wat in het re-integratieproces. Je moet goed weten hoe het werkt.’

Een voorbeeld:

‘Stel, je begeleidt een werknemer voor re-integratie 2e spoor en deze werknemer geeft aan zich te ziek te voelen om te re-integreren. Er worden veel afspraken afgezegd en huiswerkopdrachten en dergelijke worden niet uitgevoerd, omdat dat niet kan volgens de werknemer.

Een loopbaancoach zal dan misschien niet precies weten wat de rechten en plichten zijn van een werknemer op basis van wet- en regelgeving, welke partijen er betrokken zouden moeten zijn en wie wat zou moeten doen. Een goede re-integratiecoach weet in zo’n geval dat een werknemer verplicht is om zich in te zetten voor de re-integratie en dat alleen de bedrijfsarts kan bepalen of iemand te ziek is om iets te doen.

Ook weet de re-integratiecoach dat, wanneer een werknemer blijft weigeren om mee te werken, de werkgever moet worden geïnformeerd over de verplichting om in zo’n geval de werknemer formeel te waarschuwen dat het loon zal worden opgeschort als diegene blijft weigeren om zich in te zetten. Als een werkgever dit niet doet, is er een mogelijke kans is op een loonsanctie, aan de werkgever opgelegd door het UWV.

3 belangrijke eigenschappen van een goede re-integratiecoach:

#1 Helikopterview

‘Het vak van de re-integratiecoach is echt een vak op HBO+ en soms zelfs academisch niveau. Het vergt een bepaald abstractievermogen waarover je moet beschikken. Je hebt een helikopterview nodig om alle verschillende belangen te zien en binnen de beperkingen en de wet- en regelgeving alsnog in mogelijkheden te blijven denken. Dat vergt meer dan mensen soms denken.’

#2 Creativiteit

‘Als je de kaders duidelijk hebt en alle belangen weet, is het de uitdaging om toch een weg te vinden. Je moet als re-integratiecoach dus creatief zijn en alternatieve oplossingen kunnen verzinnen. Welke route is hier mogelijk? Welke stappen kunnen er wel gezet worden?’

#3 Inlevingsvermogen

‘Het is heel belangrijk dat je je als re-integratiecoach kunt inleven in hoe het voor een ander is in die situatie. Meehuilen is natuurlijk niet nodig, maar je hebt absoluut empathisch vermogen nodig. En dat is iets wat je hebt, of niet, je kunt het niet leren.

Pas als je snapt waar een werknemer zit, kun je bepalen welke begeleiding daarbij past, welk traject past. Of je moet spiegelen, doorduwen of confronteren. Als dat je niet lukt, heb je misschien een passend dossier voor de werkgever, maar geen blije werknemer. Dat is de balans die je zult moeten vinden tussen de belangen van werkgever en werknemer.’

Re-integratiespecialist, re-integratieadviseur of re-integratiecoach?

‘Er zijn verschillende titels die worden gebruikt en dat komt doordat het vak van de re-integratiecoach nog niet goed genoeg is gedefinieerd. Wat mij betreft dekt de titel re-integratiecoach het beste de lading, omdat we immers coachen op het gebied van re-integratie. We geven niet alleen maar advies. En andere verzuimprofessionals zijn ook re-integratiespecialisten, dat is niet waar wat mij betreft het onderscheid zit.’

Het belang van een kwaliteitskeurmerk voor de re-integratiecoach

‘Het is voor het vak van de re-integratiecoach heel belangrijk dat het goed wordt gedefinieerd en dat er een kwaliteitskeurmerk komt. Op dit moment mag de titel re-integratiecoach nog vrij worden gebruikt en is er dus geen garantie dat er overal dezelfde invulling aan wordt gegeven. Wij hebben een kwalitatief hoge standaard voor het vak en opdrachtgevers weten bij ons dus ook dat we gepokt en gemazeld zijn.

Als er een kwaliteitskeurmerk zou komen, hoeven opdrachtgevers en samenwerkingspartners zich geen zorgen te maken of ze wel samenwerken met een goede re-integratiecoach. Bij Choice en Partners staan we voor ons specialisme en zouden we het heel fijn vinden om op zo’n duidelijke manier onze expertise uit te kunnen stralen naar de markt.’

Wil je graag de volgende stap maken in je loopbaan en re-integratiespecialist worden?

Met de opleiding tot Re-integratiespecialist ben jij de professional die gespecialiseerd is in het begeleiden van mensen van werk naar werk. Heb je vragen over de opleiding? Neem gerust contact op met Jannet Mulder voor een persoonlijk gesprek en het bespreken van eventuele vragen.

Datum: woensdag 10 mei 2023
Geïnterviewde: Ellen Hoekwater, re-integratiecoach, loopbaanspecialist en directeur Choice en Partnesr (bureau voor re-integratievraagstukken).