Teveel stress op de werkvloer: zo herken je het op tijd

Teveel en langdurig aanhoudende stress op de werkvloer is tegenwoordig een groot probleem. 70% van het psychisch verzuim hangt zelfs samen met stress op het werk. Daarom is het belangrijk om als werkgever de signalen van teveel stress vroeg te herkennen, werkstress tegen te gaan en vooral aanhoudende stress te voorkomen.

Stress is overigens niet alleen maar negatief en ongezond. Sterker nog, je hebt stress nodig om te presteren, maar wel met mate. Het is uitermate belangrijk dat na het ervaren van stress er ook een herstelperiode wordt ingebouwd. Als deze herstelperiodes ontbreken en het een langdurige aaneenschakeling wordt van stressmomenten, is er sprake van ongezonde stress.

De oorzaken van teveel stress op de werkvloer

Het is opvallend dat veel werkgevers en werknemers zich bij teveel werkstress richten op het verminderen van de werkdruk. Wetenschappelijk onderzoek heeft namelijk aangetoond dat dit niet de oplossing is om werkgerelateerde stressklachten te voorkomen. Wanneer een medewerker teveel stress op de werkvloer ervaart, kan dat komen door allerlei oorzaken, zoals:

• Een slechte balans tussen werk en privé;
• Te weinig of teveel autonomie in het werk;
• Het hebben van een vals zelfbeeld;
• Niet gelukkig zijn met het werk (of met een collega / leidinggevende);
• Teveel focussen op wat (nog) niet is gelukt;
• Geen waardering voelen voor het werk;
• Onzeker voelen over de toekomst van je baan;
• Een hoge werkdruk (door te veel of te moeilijk werk)

Werkgever is verplicht om psa-beleid te voeren

Elke werkgever in Nederland is volgens de Arbowet verplicht om een zo goed mogelijk arbeidsomstandighedenbeleid te voeren (artikel 3 Arbowet). Dit betekent concreet dat de werkgever een zorgplicht heeft waar het gaat om het bieden van een veilige werkomgeving. De Inspectie SZW controleert de komende jaren extra op gezonde werktijden, werkdruk en agressie op de werkvloer.

Artikel 1 lid 3 sub e van de Arbowet definieert psa als volgt: “factoren direct of indirect onderscheid met inbegrip van seksuele intimidatie, agressie en geweld, pesten en werkdruk, in de arbeidssituatie die stress teweeg brengen.” Stress wordt omschreven als: een toestand die als negatief ervaren lichamelijke, psychische of sociale gevolgen heeft (artikel 1 lid 3 sub f Arbowet).

Leestip!
Pesten op de werkvloer: voer een duidelijk psa-beleid!

Werkstress voorkom je door te letten op de energiegevers!

Als iemand gemotiveerd en met plezier werkt, haalt iemand energie uit zijn werk. Ervaart de werknemer werkstress, bijvoorbeeld door een te hoge werkdruk, dan neemt de kans op verzuim toe door controleverlies en een gebrek aan energiebronnen.

Om stress op het werk te verminderen, is het dus juist van belang dat de werknemer energiebronnen benut en zichzelf hierdoor beschermt tegen psychische klachten, veroorzaakt door werkstress of een burn-out. Werknemers die hun energiebronnen ten alle tijde optimaal benutten, kunnen namelijk beter omgaan met de werkbelasting en stress op het werk.

Signalen dat er psychische klachten zijn met kans op uitval

Door signalen van werkstress te herkennen en tijdig actie te ondernemen, kan ziekteverzuim door stress en langdurig uitval voorkomen worden. De volgende signalen kunnen duiden op psychische klachten, met kans op uitval:

• De werknemer heeft steeds meer lichamelijke klachten, zoals het vaak verkouden zijn, hoofdpijn, duizeligheid, vermoeidheid en hartkloppingen. Een eventueel doktersbezoek draagt niet structureel bij tot herstel en beter functioneren;
• De werknemer heeft last van vergeetachtigheid of concentratieproblemen, denkt meer zwart/wit, is niet meer zo vindingrijk, blijft in details hangen, heeft moeite met veranderingen;
• De werknemer wordt steeds cynischer over de werkdruk en de werkactiviteiten en heeft minder gevoel voor humor;
• De werknemer heeft last van angsten, piekert veel, voelt zich prikkelbaar, eenzaam, somber, huilt sneller en is vaker ontevreden en sneller geïrriteerd dan anders;
• De werknemer meldt zich vaker ziek.

Leestip!
De impact van psychisch verzuim op de werkvloer

Dit kun je doen als werkgever wanneer je signalen van teveel stress herkent:

• Bespreek tijdens functioneringsgesprekken welke taken de werknemer energie geven en hoe het met dit energieniveau zit in vergelijking met de afgelopen jaren;
• Vraag naar de oorzaken als je merkt dat de werknemer afstandelijk lijkt of minder energie lijkt te hebben;
• Ga tussentijds met de werknemer in gesprek als hij/zij langer of vaker minder energie lijkt te hebben en minder initiatief toont dan anders;
• Vraag de medewerker eens naar de hersteltijd na het werk. Hersteltijd langer dan een uur is een belangrijk signaal dat kan duiden op stressklachten;
• Vraagt je werknemer om meer waardering of beloning? Neem dan de tijd voor een gesprek om te kijken of er niet iets anders speelt, zoals te weinig steun ervaren of ontevreden zijn over de taken;
• Lijkt je medewerker structureel kritischer te zijn en toont hij/ minder betrokkenheid? Dan helpt het om je zorg uit te spreken en te vragen aan hem/haar wat er nodig is om weer meer betrokken te raken.

Wil jij werkgevers helpen om psychisch verzuim terug te dringen? Misschien past de opleiding tot Casemanager dan bij jou!

Met de opleiding Casemanager ben jij het eerste aanspreekpunt voor vragen en problemen bij verzuim als gevolg van verzuim. Let op! → Wanneer je onze opleiding positief hebt afgerond, kun je je registreren bij het RNVC. Hiermee mag jij je de titel Register Case- en Caremanager (RCCM) gebruiken. Of Casemanager Regie op Verzuim (CROV) indien alleen module 1 en 2 van de opleiding is gevolgd.

Woensdag 8 mei 2019
Auteur: Hans Lankhaar, oprichter Scolea, adviseur arbeidsongeschiktheidvraagstukken en coach voor de opleiding Casemanager