Recht op compensatie van de transitievergoeding bestaat ook bij diepslapers

Hebben werkgevers in het geval van zogeheten ‘diepslapers’ recht op compensatie van de transitievergoeding? Arbeidsjurist en arbeidsdeskundige Monique van de Graaf gaat in dit artikel in op een uitspraak die de Centrale Raad van Beroep hierover deed. 

Wat is een ‘diepslaper’?

Een diepslaper is een werknemer van wie het dienstverband vóór 1 juli 2015 slapend is geworden. Een slapend dienstverband is ontstaan na twee jaar loondoorbetalingsverplichting bij ziekte, waarna de werknemer geen werkzaamheden meer doet en ook geen loon meer ontvangt. Het dienstverband is daarentegen niet beëindigd, dus deze hebben werkgever laten voortduren (slapen). 1 juli 2015 is de datum waarop de regeling voor de transitievergoeding werd ingevoerd.

Te laat voor compensatie transitievergoeding

Een werkgever die het dienstverband alsnog wilde beëindigen en bij het UWV aanklopte voor een compensatie van de uitbetaalde transitievergoeding kreeg tot dusverre nul op het rekest. Het UWV redeneerde namelijk dat de werkgever het dienstverband al vóór 1 juli 2015 had kunnen beëindigen en toen was er nog geen transitievergoeding verschuldigd. 

Het Burgerlijk Wetboek (BW) maximeert de compensatievergoeding namelijk tot het bedrag dat aan transitievergoeding verschuldigd zou zijn bij het eindigen van de arbeidsovereenkomst op de dag na het verstrijken van de twee jaar van arbeidsongeschiktheid (artikel 7:673e, tweede lid).

Wat zegt de jurisprudentie?

De jurisprudentie hierover was wisselend. Veel rechtbanken gingen met het UWV mee. Een aantal rechters dacht er echter anders over, verwijzend naar de bedoeling van de wetgever om slapende dienstverbanden te beëindigen. Uiteindelijk was het laatste woord aan de Centrale Raad van Beroep, de hoogste bestuursrechter. 

De Centrale Raad van Beroep maakt een onderscheid tussen ‘hoogte’ en ‘recht’. De CRvB heeft geoordeeld dat dit een maximeringsbepaling is die alleen betrekking heeft op de hoogte van de compensatie. Deze bepaling bevat geen extra voorwaarde voor het recht op compensatie. 

Compensatieregeling moet werkgevers prikkelen

De compensatieregeling is bedoeld om werkgevers een prikkel te geven om dit soort slapende arbeidsovereenkomsten die in feite een ‘lege huls’ zijn geworden te beëindigen. Zij kunnen die overeenkomsten echter alleen beëindigen als zij bereid zijn de transitievergoeding te betalen. Indien het UWV nalaat om daarvoor een compensatie te verstrekken, zal een werkgever geen reden zien om het dienstverband te beëindigen en het daarom laten voortduren. 

De Centrale Raad van Beroep heeft nu duidelijk gemaakt dat er ook recht op compensatie bestaat voor de betaling van transitievergoeding aan werknemers van wie het dienstverband vóór 1 juli 2015 slapend is geworden. De werkgever heeft dus ook aanspraak op een compensatievergoeding in de situatie waarin een dienstverband ná 1 juli 2015 is geëindigd, maar de termijn van twee jaar van arbeidsongeschiktheid is verstreken vóór 1 juli 2015.

Let op! Binnen zes maanden aanvragen

Werkgevers die nog dergelijke diepslapers hebben, kunnen nu overgaan tot beëindiging van het dienstverband, wetende dat ze recht hebben op compensatie van het UWV. Het is van belang er op te letten dat de compensatie tijdig (binnen 6 maanden na betaling transitievergoeding) wordt aangevraagd. De compensatie kan online worden aangevraagd met behulp van eHerkenning. Wel geldt dat er niet meer gecompenseerd wordt dan de transitievergoeding berekend na 2 jaar ziekte met in achtneming van de huidige rekenregels. 

Vindplaats: CRvB 1 juni 2022, ECLI:NL:CRVB:2022:1180

Hebben werknemers recht op de Xella-vergoeding?

Diepslapers zullen zich nu mogelijk tot hun werkgever gaan wenden met de vraag om alsnog het dienstverband te beëindigen. Is de werkgever dan gehouden dit verzoek te honoreren? Tot dusverre werd er in de rechtspraak vanuit gegaan dat de werkgever niet verplicht was het dienstverband te beëindigen, juist vanwege ook het ontbreken van een compensatieregeling.

Het is de vraag of dit nu met deze uitspraak anders gaat worden. Maar er liggen op dit moment twee zaken bij de Hoge Raad voor die nog op een uitspraak wachten. Mogelijk heeft deze recente uitspraak van de CRvB invloed op de uitkomst in die zaken. Het laatste woord is aan de Hoge Raad.

Die zal moeten uitspreken of deze werknemers recht hebben op de Xella-vergoeding. De advocaat-generaal heeft aangegeven dat de Xella-vergoeding geldt voor alle gevallen waarin het opzegverbod na 1 juli 2015 is verstreken. Bij diepslapers waarbij het einde van de loonbetaling en het ontstaan van de ontslagbevoegdheid liggen voor 1 juli 2015, geldt er geen Xella-vergoeding. Het is afwachten of de Hoge Raad hierin mee gaat.

Zie conclusie advocaat-generaal De Bock op 11 februari 2022, ECLI:NL:PHR:2022:136 (Ammeraal zaak) Zie conclusie advocaat-generaal De Bock op 11 februari 2022, ECLI:NL:PHR:2022:137 (ESD-SIC-zaak)

Lees ook:

• De Wet compensatie transitievergoeding: slapende dienstverbanden (deel 1)
• De Wet compensatie transitievergoeding: slapende dienstverbanden (deel 2)

Heb je nog vragen naar aanleiding van de artikelen? Stel ze gerust via Scolea. Wij komen graag met je in contact.